به زحمت می توان پرچم دیگری را یافت، که مانند پرچم ملی فرانسه، «تریکولوره»، در تاریخ تـقریباً دویست ساله ی خود، چنین به دفعات ممنوع شده باشد، عوض شده باشد، شکلش تغـییر کرده باشد، دوباره ممنوع و دوباره به رسمیت شناخته شده باشد. در زبان فرانسوی، واژه «تریکولوره»؛ به معنای «پرچم سه رنگ» است. به طور اصولی می توان گفت؛ هر پرچمی که سه رنگ داشته باشد، یک «تریکولوره» است. ولی امروزه، هنگامی که صحبت از «تریکولوره» به میان می آید، منظور پرچم ملی فرانسه است. منشأ پیدایش سه رنگ آبی، سفید و سرخ این پرچم، در تاریخ فرانسه جای دارد: رنگ آبی، بنا بر افسانه ها، رنگ روپوش یا شنل مارتین مقدس بـوده، و گـفته اند؛ مارتین این شنل را با فقیری شریک بوده است. این شنل را کلودویگ اول(۵۱۱-۴۶۶ میلادی)، بنیانگذار فرمانروایی فرانکونیا، در جست و جوی آثار مقدس باستانی پیداکرده بود و از آن زمان به بعد، تمام شاهان فرانکونیا، در نبردهایشان این شنـل را به همراه می بردند. سفید، رنگ منتخب شاهان فرانسوی ودوشیزه اورلئان، ژاندارک(۱۴۱۰– ۱۴۳۱ م.) بود، که فرانسه را از سلطه ی انگلیسی ها رهایی بخشید و سرخ، رنگ درفش جنگی و درفش عدالت کارل کبیر (۸۱۴ – ۷۴۲) بود. ترکیب سه رنگ آبی- سفید- سرخ، اولین بار در جریان انقلاب فرانسه در جهان پدیدار شد. انقلابیون پاریسی، که خود را برای مقاومت در برابر سلطه ی استبدادی شاه سازماندهی کرده بودند، نوارهایی آبی- قرمز بر کلاه داشـــتند.
ژاندارک((دوشیزه اورلئان))دختری روستایی بود که خود را از سوی صداهایی ماورا زمینی مامور می دانست تا فرانسه را از سلطه انگلیسی ها رهایی بخشد. او به واقع موفق شد که جریان تعیین کننده ای در جنگ به وجود آورد. بعدها انگلیسی ها ژاندارک را اسیر کردندو در سال ۱۴۳۱،اورا به عنوان جادوگر و ملحد سوزاندند. در سال ۱۹۲۰فرانسوی ها ژاندارک را ((مقدّس))خواندند و امروزه نام او به عنوان بانوی قهرمان ملّی فرانسه در تاریخ این کشور جای دارد.این تابلوی مینیاتور،که مربوط به قرن سفید ((تریکولوره))پرچم ملی فرانسه نه تنها به نشانه نوار کلاه پادشاهی است، بلکه به نشانه درفش این دوشیزه مقدّس نیز اشاره دارد.
فرانسه: راهی طولانی تا «تریکولوره»
آنها از این نوارهای آبی – قرمز، به عنوان علامت شناسایی استفاده می کردند. آبی و سرخ نیز رنگ های شهر پاریس هستند. در ۱۷جولای ۱۷۸۹م.، سه روز پس از هجوم انقلابیون به باستیل، زندان معروف شهر پاریس، لویی شانزدهم، نوار نیروهای دفاعی شهروندان را به نوار سفید کلاه شاهی خود افزود. این زمان، ساعت تولد رنگ های ملی فرانسه بود.
نخستین پرچم ملی فرانسه چگونه بود؟
درسال۱۷۹۰م.، مجلس ملی فرانسه، اولین پرچم ملی این کشور را انتخاب کرد. در گوشه بالا، سمت چپ پرچم سفید شاه، رنگ های جدید سرخ – سفید- آبی به عبارت دیگر، با ترتیب عکــس رنگ های پرچم امروزی، نشانده شدند. این پرچم کوچک، با نواری از همان سه رنگ و با همان ترتیب رنگ ها، داخل پرچم اصلی احاطه شده بود. و در سال۱۷۹۲ م.، هر فرانسوی و هر فردی که در فرانسه سفر می کرد، باید نواری با این رنگ ها بر کلاه خود می داشت. هر کس که این نوار کلاه را نداشت، یا به فروش نوارکلاه هایی با رنگ هایی دیگر اقدام می کرد، به مجازات مرگ محکوم می شد.
این پرچم جدید، خیلی زود از صحنه فرانسه بیرون رفت. در سپتامبر۱۷۹۴م.، که در این بین شاه اعدام و جمهوری اعلام شده بود، رنگ هـای آبی- سفید – قرمز، به صورت نوارهایی عمودی، برای پرچم در نظر گرفته شدند. و از این زمان به بعد، رنگ و شکل پرچم ملی، مرتب تغییر یافت. در سال ۱۸۱۲ م.، ناپلئون مقرر کرد که پرچم ملی از رنگ های آبی- سفید- سرخ و به صورت نوارهایی افقی باشد. دو سال بعد، او به جزیره البا تبعیدشد.
لویی هجدهم بر تخت پادشاهی نشست و لویی، دوباره به پرچم سفید شاه های بوربن توجه نشان داد. در سال۱۸۱۵م، دوباره ناپلئون به مدت۱۰۰روز قدرت رابه دست گرفت و دوباره پرچم آبی – سفید- سرخ، رسمیت یافت.
اما در همان سال، ناپلئون به جزیره سنت هلن تبعید شد و لویی هجدهم دوباره پرچم سفید بوربن ها را پرچم ملی فرانسه اعلام کرد. پس از انقلابی دیگر، در سال۱۸۴۹ م.، «جمهوری دوم» اعلام شد و پرچم سرخ انقلاب بر فراز فرانسه به اهتزاز درآمد، و سرانجام، پرچم سه رنگ تریکولوره، به همان صورتی که امروزه می بینیم، به عنوان پرچم ملی و برای همیشه در فرانسه ظاهر شد: آبی – سفید – سرخ، در نوارهایی عمودی.
در جریان انقلاب فرانسه، ماکسیملیان روبسپیر وکیل، به مدت چند ماه دیکتاتور فرانسه شد.در سال ۱۷۹۴ و پس از توطئه ای موفقیت آمیز علیه حکمرانی دهشتناک روبسپیر، او و همکارانش در ملأ عام و با گیوتین، گردن زده شدند.
در تابلو مس قلمکار مربوط به آن زمان، پرچمی به رنگ آبی – سفید سرخ – آبی دیده می شود، که از پیشینیان تریکولوره امروزی است.
