۲۲۰ عنوان کتاب به چاپ رسانده که بخش زیادی از آن‌ها را دانشنامه‌ها تشکیل می‌دهند. خودش می‌گوید، انتخابش برای اینکه سراغ دانشنامه‌ها برود و آن‌ها را به چاپ برساند از این جهت بوده که در سیستم ثبت و ضبط و انتقال اطلاعات به بستر جامعه، خلاء بزرگی را احساس می‌کرده است. او را با این سابقه باید «آقای دانشنامه‌ها» لقب داد.
محمد نجاری سهل آباد متولد ۱۳۳۹ شمسی و فرزند دیار تربت حیدریه است، وی که تحصیلات آکادمیک خود را در زمینه تاریخ به پایان رسانده، رشته تحصیلی‌اش را مشوق او برای تدوین دانشنامه‌ها می‌داند. آنچه در ادامه می‌خوانید گفتگوی ما با این نویسنده و ناشر خراسانی در حاشیه نمایشگاه کتاب استان است.
ماجرای روز چهارم
از او در خصوص ماجرای علاقه‌مندی و نحوه ورودش به تدوین و تالیف دانشنامه‌ها می‌پرسیم که در پاسخ بیان می‌کند: در سال ۱۳۸۲ دانشنامه ای از انتشارات گیتاشناسی با موضوع جغرافیا و گیتاشناسی مطالعه کردم که به معرفی ۱۲۰ کشور جهان پرداخته بود و به این موضوع علاقه مند شدم، با ناشر تماس گرفتم و کتاب کامل تری در این خصوص تقاضا کردم که گفتند موجود نیست. ناراحت شدم، با خودم فکر کردم چقدر حیف که دسترسی به یکسری منابع و اطلاعات پایه در کشور ما به دلیل فقدان علاقه نویسندگان به نگارش دانشنامه‌ها، ممکن نیست، از آنجا کمر همت بستم تا در حوزه‌هایی که این خلاء احساس می‌شود، ورود پیدا کنم.
وی ادامه می‌دهد: اولین دانشنامه خود را با عنوان کشورها و قاره های جهان در سال ۸۴ به چاپ رساندم و در آن به معرفی بیش از ۶۰۰ کشور پرداختم.
نجاری از دشواری این مسیر هم این‌طور می‌گوید: گردآوری دانشنامه ها به لحاظ اینکه باید بسیار کامل می بود و به عنوان کتاب مرجع منتشر می شد، بسیار وقت برد به طوری که انتشار اولین دانشنامه چهار سال به طول انجامید و تیم گردآوری ما واقعا خسته شده بود. در نهایت وقتی پس از ۴ سال کار به پایان رسید، با کمک و حمایت دو تن از ناشران مشهدی این اثر به چاپ رسید و در نمایشگاه کتاب تهران در سال ۹۲ شرکت کردیم. سه روز از نمایشگاه گذشت و به دلیل قیمت بالای این کتاب یعنی هر نسخه ۱۰۰ هزار تومان استقبالی از آن نشد، بسیار ناامید و دلشکسته بودم اما در روز چهارم، فردی از کمیسیون فرهنگی یونسکو از غرفه ما بازدید کرد و از دانشنامه بسیار خوشش آمد و ۱۰۰ نسخه از آن را یکجا خریداری کرد و هزینه آن را نیز نقدا واریز نمود، این اتفاق انگیزه مرا برای پیگیری این کار دوچندان کرد.
تهیه دانشنامه جامع فرهنگ و هنر تربت حیدریه؛ برای اولین بار
وی می‌گوید: در این سال‌ها، دانشنامه‌های زیادی تدوین و چاپ کردم. از نمادها، پرندگان و جواهرات و حتی نگین‌ها و گنج‌ها بگیرید تا اطلس علوم قرآنی، ایران شناسی و جهان شناسی به علاوه ده‌ها عنوان دیگر. در حال حاضر نیز اولین دانشنامه جامع فرهنگ و هنر تربت حیدریه در دست تدوین دارم. همچنین دوکتاب در همین بخش برای مشهد ۲۰۱۷ به چاپ خواهم رساند.
این ناشر خراسانی می‌گوید: در برنامه‌اش، انتشار ۴۰ اثر دیگر نیز برنامه‌ریزی شده و از این بابت با بیش از ۴۰ کارشناس و استاد دانشگاه در حال همکاری است؛« در حال حاضر برخی ایرانیان مقیم کشورهای خارجی نیز از این دانشنامه ها استفاده می کنند. هر دانشنامه با مقدمه ای از یک کارشناس مرتبط، به انضمام عکس ها و تصاویر زیرنویس دار و شناسنامه دار تهیه شده است.» او از فراز و نشیب‌های مسیری می‌گوید که پیموده و همراهی و همگامی نهادهای مربوطه را ضعیف توصیف می‌کند و یادآور می‌شود: البته حوزه انتشارات در ایران آن طورها هم که می‌گویند نامساعد نیست. در حال حاضر جامعه نیازمند تولید محتوای هدفمند است، برای مثال دانشنامه ها از آن دست کتاب هایی است که علی‌رغم سوق یافتن سلیقه جامعه به سمت فضای مجازی و عصر اینترنت، مخاطب خود را حفظ کرده و نمونه موفق تولید هدفمند است. نیاز جامعه در حوزه چاپ و نشر باید به طور کارشناسی شناسایی شود. من در همین فضای به اصطلاح راکد حوزه نشر کار خود را آغاز کردم و تا کنون دستاوردهای بسیار خوبی نیز داشته‌ام.
